Tarihi Yerebatan Sarnıcı, halk adıyla “Yerebatan Sarayı” 2016 yılında restore edilmeye başlanmıştı. 22 Temmuz 2022 tarihinde restorasyon çalışmaları sona eren sarnıç ziyarete açıldı. 532 yılında İmparator Justiniaus tarafından inşa ettirilen Yerebatan Sarnıcı Stoa Bazilikası’nın altında yer aldığı için Bazilika Sarnıcı olarak da bilinir.
Su ihtiyacını karşılamak için yapılmıştır.
Bu sarnıç şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere 526-527 senelerinde yaptırılmış kapalı su sarnıcıdır. Soğukçeşme sokağında bulunan, Bizans İmparatoru I.Justinianus tarafından yaptırılan sarnıç, şehrin tepeleri arasındaki bölgelerin su ihtiyacını karşılayan su yollarına bağlanmıştı. İstanbul’un fethinden sonra su dağıtım merkezi olarak kullanılmıştır. Osmanlı belgelerinde sarnıcın ilk çiziliş planı 1846 tarihine aittir.
Tarihi ve yapısı
Toplamda 9800 metrekarelik bir alana sahip olan sarnıç dikdörtgen bir yapıdır. Yaklaşık yüz bin ton su depolama kapasitesine sahiptir. Sarnıcın içerisinde her biri 9 metre yüksekliğinde 336 sütun vardır. Çoğunluğu daha eski yapılardan toplanan mermer sütunlar vardır. Sarnıcın en büyük özelliği sütunlarıdır çünkü tüm sarnıç sütunlar üzerine inşa edilmiştir. Sütunların bazıları tam bazıları ise farklı iki sütunun birleşmiş halinden oluşmaktadır. Sütunlardan birisine ağlayan sütun adı verilmiştir. Efsaneye göre sarnıcın yapımında görev almış kölelerin göz yaşlarını simgelemektedir. Devşirme malzemelerden oluşan sarnıçta Roma dönemine ait Medusa başları bulunmaktadır. Konstantin forumu arkeolojik çalışmalarında ortaya çıkan Medusa başlarından iki tanesi Yerebatan Sarnıcında Sütun kaidesi olarak sergilenmektedir. Pagan dönemi inancına göre Medusa başı, kötü gözlerden ve kötü kişilerden korumaktadır. Medusa başlıklarının biri diğerlerinden farklıdır çünkü başı yanlış yöne doğru dönük olarak yerleştirilmiştir. Bu durum, bazı efsanelere konu olmuştur. Bir efsaneye göre, Medusa’nın başı ters döndürülmüştür çünkü Medusa’nın bakışları, sarnıcın sütunlarını yıkmak için yeterince güçlüdür ve ters döndürülmüş başının gücünü azalttığı düşünülmüştür. Medusa başıyla ilgili çok fazla teori vardır.
Restorasyon çalışmaları
Yerebatan Sarnıcı, Bizans döneminde birçok kez onarılmış ve restore edilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise kullanım amacı değiştirilerek zaman zaman çeşitli amaçlar için kullanılmıştır. 1985 yılında turistik bir mekâna dönüştürülmeye başlamadan önce de uzun bir restorasyon sürecinden geçmiştir. Tarihi boyunca pek çok kez restore edilen yapı Günümüzde 2016 yılında öne sürülen ve özellikle 2019 senesinde çalışmalara başlanan restoresiyle birlikte tarihinin en büyük restorasyonunu gerçekleştirmiştir.
Son olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesinin restorasyon çalışmaları sonrası yenilenen sarnıcın içi tamamen onarılmış,giriş çıkışları düzenlenmiş, Yapı içerisindeki kolonlarda, duvarlarda ve tonozlarda gerekli güçlendirme çalışmaları yapılmış, Yapıda bulunan betonarme platform yerine modern malzemeler kullanılarak inşa edilen yeni bir platform yerleştirilmiş.ve özellikle depreme karşı büyük risk taşıyan yapı depreme dayanıklı hale gelmesi için düzenlenmiştir.. 22 Nisan 2022 tarihinde törenle birlikte yapı yeniden ziyarete açılmıştır.
Çalışmalar sonucu yıllık üç Milyon ziyaretçi hedefi olan yapı günümüzde kapısında kuyruklarla misafirlerini ağırlıyor.
WR-HABER 