İstanbul’un Fethinin sembolü olan Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi 24 Temmuz 2020 tarihinde yeniden ibadete açılmıştı. Özlemle beklenen ibadethane o günden bugüne yaklaşık 24 Milyon ziyaretçi ağırladı. Her gün önünde uzun kuyruklarla ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.
Bizans İmparatoru I.Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında inşa ettirilmiştir. 1453 yılında İstanbul’un fethinden sonra II. Mehmet tarafından Camii olarak değiştirilmiştir. İstanbul’un fethine kadar 916 yıl kilise, 1453‘ten itibaren de cami olarak kullanılan Ayasofya, 1934’te alınan bir kararla 86 yıl boyunca müze olarak kullanılmıştır.
Tarihi
Ayasofya adındaki “Aya” sözcüğü “kutsal” anlamına gelir. “Sofya” sözcüğü ise Grekçde “bilgelik” anlamındaki “sophos” sözcüğünden gelir. Ayasofya üç kez inşa edilmiş bir eserdir ve günümüzde Ayasofya üçüncü Ayasofya olarak anılmaktadır. İlk Ayasofya olarak bilinen Ayasofya 404 yılında başlayan isyanda çıkan bir yangın neticesinde büyük ölçüde harap olmuştur. Yangın sonrası İmparator II. Theodosius tarafından yeniden inşa edilen Ayasofya 415 yılında tekrar ibadete açılmıştır. Ardından 532 yılında çıkan bir ayaklanma sonucu tekrar yakılıp yıkılmıştır. Sonrasında tekrardan inşa edilen Ayasofya 4.Haçlı seferlerinde ciddi hasarlar almıştır. Fethin sembolü olan Ayasofya Fatih Sultan Mehmet Han’dan sonra özenle tekrar düzenlenmiştir ve eskisinden çok daha sağlam hale gelmiştir.
Sanat ve Mimarisi
Ayasofya’nın inşasında 10.000’den fazla işçi çalışmıştır ve inşa edilirken servet harcanmıştır. Yapılırken kullanılan malzemelerin bazıları Ayasofya’dan çok daha eski tapınaklardan alınmıştır. Yapıldığı dönemdeki hiçbir yapı Ayasofya kadar büyük bir alana sahip değildir. 15 yüzyıl boyunca sağlam duran bu yapı dünyanın en büyük ve önemli yapıtları arasındadır.
Zemin planı
Ayasofya’nın zemin planı 1. Sıbyan Mektebi 2. Şadıran, 3.Muvakkithane 4. Mütevelliler dairesi, 5. Şehzadeler Türbesi, 6.III. Murat Türbesi, 7 II. Selim Türbesi, 8 III. Mehmet Türbesi, 9. Sebil, 10. Mermer sarnıç, 11. Türk payanda duvarları, 12. Kütüphane 13. Vaftizhane (günümüzde Sultan Mustafa ve Sultan İbrahim Türbesi), 14. Sebil, 15. Minareler, 16. Omphalion, 17. İkinci Ayasofya kalıntıları, 18. Ayasofya Medresesi (günümüzde mevcut değildir), 19. Ayasofya İmareti (günümüzde mevcut değildir), 20. İmaret Kapısı, 21.Mihrap 22. Hünkar Mahfili 23. Minber 24. Müezzin mahfili, 25 Mermer Kürsü 26. Bergama’dan getirilen küpler, 27. Terleyen sütun, 28. Üst kata çıkış rampası, 29. Alt kata iniş rampası, 30. Hazine dairesi şeklindedir.
481 yıl boyunca camii olarak kullanılan Ayasofya 24 Kasım 1934 yılında alınan bir kararla müze olarak kullanılmaya başlanmıştır. 86 yıl müze olarak kullanılan Ayasofya’nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından alınan bir kararla tekrar ibadete açılacağı duyurulmuştur.
Camii kararnamesi
Ayasofya’nın ibadete açılacağı karar; “İstanbul İli, Fatih İlçesinde bulunan Ayasofya Camiinin müzeye çevrilmesi hakkındaki 24/11/1934 tarihli ve 2/1589 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, Danıştay Onuncu Dairesinin 2/7/2020 tarihli ve E:2016/16015, K:2020/2595 sayılı Kararı ile iptal edildiğinden, Ayasofya Camiinin yönetiminin 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 35 inci maddesi gereğince Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına karar verilmiştir.” Kararnamesiyle kesinleşmiştir.
Her gün dolup taşıyor…
Günümüzde çok fazla ilgi gören ibadethane her gün yerli halkı ve yabancı turistleri ağırlamaktadır. Günümüzde önünde uzun kuyruklar bulunan Ayasofya dünyanın en büyük baş yapıtları arasında olduğu için ziyaretçilerle dolup taşmaktadır. İbadethane olarak kullanılan Ayasofya’da giriş ücreti yoktur fakat konuşan kararlar arasında gezi amaçlı ziyaretler için gelen turistlerden ücret alınacağı duyuruldu.
WR-HABER 